Ondernemendheid of ondernemingszin is een overkoepelend begrip voor de combinatie van een ondernemende houding en ondernemend gedrag.

Ondernemingszin is het vermogen om in de omgeving iets teweeg te brengen dat vernieuwend en grensverleggend is. Ondernemende mensen hebben het vermogen om te zien wat er nog niet is. Met hun initiatieven hebben ze invloed op hun omgeving. Ze zoeken slimme combinaties en vinden onconventionele oplossingen.

Een ondernemende houding houdt in dat een leerling, leraar of individu zelf de regie pakt en initiatief neemt, knelpunten oplost of verbeteringen aanbrengt. Bij een ondernemende houding gaat het om: nieuwsgierig zijn, open staan voor, vragen stellen, op onderzoek uitgaan, een vooruitziende blik hebben, ambitie, denken in kansen, mogelijkheden zien, eropuit trekken, je steentje bij willen dragen, participeren, etc. Het betekent kort gezegd dat je over de vaardigheid beschikt om complexe dingen aan te pakken vanuit een idee, visie of opvatting hoe het anders kan.

Het gaat er niet alleen om dat je kansen ziet, maar ook dat je ze pakt en omzet in concrete acties. Dat noemen we ondernemend gedrag.

Ondernemende mensen hebben een aantal kenmerken gemeen:

• Initiatiefrijk: Ze zijn proactief en handelen zodra er iets moet gebeuren. Ze wachten niet af tot ze een opdracht krijgen.
• Moed: Ze zijn vol zelfvertrouwen, avontuurlijk. Je hoort ze vaker ‘nou en…’, dan ‘ja, maar’ zeggen. Ze durven fouten te maken en buiten de lijntjes te kleuren.
• Besluitvaardig: Ze nemen snel beslissingen en ondernemen meteen actie.
• Verantwoordelijk: Ze zien wat beter kan of waar anderen behoeften aan hebben en handelen daarnaar.
• Innovatief: Ze zoeken de grenzen op, accepteren de status quo niet en willen verbeteren, vernieuwen, veranderen.
• Creatief: Ze zijn inventief, oplossingsgericht en voegen iets toe, veranderen iets, verbeteren iets of maken iets nieuws.
• Onafhankelijk: Ze trekken hun eigen plan, werken responsief en zijn flexibel.
• Resultaatgericht: Ze gaan doelgericht te werk en gaan slim om met tijd, geld en energie.
• Volhardend: Ze geloven in eigen kunnen, zijn vasthoudend en werken gedisciplineerd.

Ondernemende mensen ondernemen actie. Ze beginnen ‘ondernemingen’; een activiteit, een project, een liefdadigheidsactie, een werkweek, een wereldreis, een avontuur of een eigen zaak. In dat laatste geval spreken we van ondernemerschap. Ondernemend gedrag is dus niet het exclusieve domein van ‘zelfstandigen’.
We kennen bijvoorbeeld ook sociale en beleidsondernemers en intrapreneurs (ondernemende mensen in loondienst). Kwaliteitsbewuste en innovatieve leraren die een project in hun school, voor hun bestuur of een samenwerkingsverband leiden, noemen we ook intrapreneurs,

Ondernemendheid is dus een noodzakelijke voorwaarde voor ondernemerschap. Een ondernemer start een onderneming voor eigen rekening. In aanvulling op de algemene kenmerken van ondernemende mensen weten we dat zelfstandige ondernemers ook dienen te beschikken over:

• Risicobereidheid: Ze zijn bereid financieel risico te lopen.
• Managementvaardigheden: Ze kunnen organiseren, hebben financiële kennis en kunnen ook leiding geven.
• Marktkennis: Ze voelen de tijdsgeest aan, weten waar behoeften van anderen liggen, weten wat de concurrentie doet en organiseren een afzetgebied.
• Netwerken: Ze organiseren het werk in afstemming met anderen.
• Moreel kompas: Ze weten wat kan en mag en bewaken de balans mens, maatschappij en markt.

In een plaatje ziet het er zo uit:

Je reactie

Hoe ondernemend bij jij eigenlijk?