Op 28 november j.l. was het zover. Het eerste exemplaar van de Nederlandse bewerking van Nuance werd aan Michael Fullan aangeboden. Het was de zesde keer dat ik een boek van deze Canadese grootmeester van de onderwijsinnovatie mocht bewerken. Een hele eer.
Nuance laat zich het best samenvatten met een wijsheid van voetballend filosoof Johan Cruijff: ‘Je gaat het pas zien, als je het doorhebt.’ Genuanceerde leiders hebben het door. Ze voelen de tijdgeest, de context en wat er in het hier en nu voor de ontwikkeling van kinderen moet gebeuren, feilloos aan en handelen daarnaar.
Onderwijsdenker Michael Fullan begint aan het eind van zijn werkzame leven haast te krijgen. In Nuance heeft hij daarom een indringende boodschap voor leiders in alle sectoren: onderwijs is de sleutel voor een betere toekomst. We staan voor levensgrote maatschappelijke uitdagingen en er zijn, volgens Fullan, veel meer genuanceerde leiders nodig om de mensheid voor rampspoed en onheil te behoeden en onze (klein)kinderen te verzekeren van een goede toekomst. Als huidige generatie zijn we hen schatplichtig.
In deze publicatie werkt Fullan aan de hand van vele voorbeelden een model voor genuanceerd leiderschap uit. De lezer die bekend is met zijn werk, herkent vele concepten en inzichten uit eerdere publicaties. Hij vat ze kernachtig samen in drie, elkaar versterkende kenmerken van genuanceerd leiderschap:
- collectieve ambitie: het samengaan van moreel besef, visie en focus;
- adaptief vermogen: het vergroten van de leer-, verbeter- en verandercapaciteit in de context, waardoor je tot diepere en genuanceerdere inzichten komt;
- en dat in een cultuur van verantwoordelijkheid en verantwoording, waar jouw leiderschap en eigentijds, doordacht onderwijs meer impact hebben op het leren en leven van kinderen.
In de epiloog duid ik de betekenis van genuanceerd leiderschap voor de Nederlandse context. Ik verken het concept ‘nuanceren’ en komt tot de conclusie dat het daarbij met name gaat om opdracht- en contextbewustzijn.